• Data: 2024-05-15 Autor: Monika Cieszyńska
Syn (19 lat) otrzymał karę ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne – 300 godzin (10 miesięcy po 30 godzin). Odrabiał niesystematycznie, po 7 miesiącach brakuje mu około 50 godzin. Kurator skierował sprawę do sądu o zamianę kary na areszt. Syn ma orzeczoną II grupę niepełnosprawności, a praca fizyczna nie była dostosowana do jego stanu zdrowia, dlatego odpracował połowę, ale niesystematycznie. Co powinien zrobić, aby kara nie została zamieniona na pozbawienie wolności? Jaki jest przelicznik godzin prac społecznych na areszt? Czy osobie niepełnosprawnej może być przydzielona każda praca, nawet jeśli jej wykonywanie zagraża zdrowiu?
Zgodnie z Kodeksem karnym wykonawczym (K.k.w.) wykonanie kary ograniczenia wolności ma na celu wzbudzenie w skazanym woli kształtowania jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego. Skazany ma obowiązek sumiennie wykonywać ciążące na nim obowiązki, a w miejscu pracy lub pobytu przestrzegać ustalonych zasad zachowania, porządku i dyscypliny.
W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania kary ograniczenia wolności sąd rzeczywiście obligatoryjnie orzeka karę pozbawienia wolności jako karę zastępczą, o czym stanowi art. 65 K.k.w.
Zobacz też: Czy można zamienić karę prac społecznych na grzywnę
Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza zastępczą karę pozbawienia wolności. W razie gdy skazany wykonał część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.
W doktrynie oraz orzecznictwie przyjmuje się, że uchylanie się od odbywania kary ograniczenia wolności ma miejsce wtedy, gdy skazany, mimo że miał świadomość ciążących na nim obowiązków orzeczonych w ramach kary ograniczenia wolności, jak również konsekwencji ich niewykonywania, nie wykonał jednak w całości lub w części nałożonych na niego obowiązków, przy czym miał obiektywnie możliwości, by obowiązki te wykonać (tzn. nie zachodziły żadne przeszkody uniemożliwiające wykonanie tych obowiązków). Cechą uchylania się od obywania kary jest zatem negatywny stosunek psychiczny skazanego do ciążącego na nim obowiązku.
Mimo że w obecnym stanie prawnym orzeczenie zastępczej kary pozbawienia wolności w przypadku niewykonania kary ograniczenia wolności jest obowiązkowe, to w doktrynie przyjmuje się, że zamiana kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności powinna mieć jednak charakter wyjątkowy.
Przeczytaj też: Przelicznik grzywny na prace społeczne
Aktualnie Pani syn może spróbować skorzystać z następujących rozwiązań. Jeśli pracuje zarobkowo i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie, to może wnioskować o zmianę formy wykonywania kary ograniczenia wolności na potrącenia z wynagrodzenia.
Zobacz również: Ile kosztuje godzina prac społecznych
W grę może wejść także wniosek o udzielenie przerwy w odbywaniu kary ograniczenia wolności. Zgodnie z art. 63 K.k.w., jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd udziela przerwy w odbywaniu kary do czasu ustania przeszkody.
Przeczytaj również: Areszt za mandat
Istnieje także możliwość ubiegania się o modyfikację obowiązków nałożonych w ramach kary ograniczenia wolności (np. w ten sposób, że zmieniony zostanie rodzaj pracy, bądź zmniejszona zostanie liczba godzin pracy bądź sąd wręcz zwolni skazanego z nałożonych obowiązków), jednak pod warunkiem, że względy wychowawcze za tym przemawiają. Stanowi o tym art. 61 K.k.w.
W każdym razie należy przedstawić kuratorowi oraz sądowi dokumentację medyczną dotyczącą choroby Pani syna i jego niepełnosprawności. Sąd może bowiem nawet uznać karę za wykonaną, mimo niewykonania pełnego wymiaru pracy, ze względu na osiągnięte cele kary.
Podsumowując, zalecam niezwłocznie skontaktować się z wyznaczonym kuratorem oraz sądem rejonowym, w okręgu którego kara jest wykonywana. Ten sąd będzie bowiem właściwy dla rozpoznania wszystkich wymienionych wyżej wniosków. Nadto warto, by kurator miał dobrą opinię o skazanym.
Jeśli jednak względem Pani syna rzeczywiści zostanie orzeczona zastępcza kara pozbawienia wolności, to doradzam, by syn złożył pisemne oświadczenie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. W takim wypadku sąd może bowiem wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności.
Z uwagi na to, że nie znam materiału dowodowego, jaki został zebrany w sprawie karnej Pani syna, ciężko mi powiedzieć, czy syn ze względu na swój stan zdrowia od początku był w ogóle w stanie sprostać nałożonej na niego pracy. Niemniej naprawdę warto przedstawić kuratorowi i sądowi wszelkie dokumenty, z których wynikać będzie, że syn od początku nie był w stanie sprostać tym obowiązkom, gdyż stan zdrowia na to mu nie pozwalał. Chodzi o to, by wykluczyć podejrzenie, że niewykonanie tych obowiązków nastąpiło ze złego nastawienia psychicznego syna do wyznaczonej mu pracy.
Przypadek Anny i nadgodziny
Anna, 28 lat, pochodząca z małego miasta, otrzymała karę ograniczenia wolności za drobne przestępstwo. Zgodnie z wyrokiem sądu, miała odpracować 200 godzin pracy społecznej. Pracowała w lokalnym domu kultury, organizując zajęcia dla dzieci. Anna szybko zorientowała się, że godziny pracy często przekraczają ustalony limit, a nadgodziny nie były jej zaliczane. Zgłosiła problem kuratorowi, który pomógł jej zmienić miejsce odbywania kary na bibliotekę miejską, gdzie godziny pracy były dokładnie rejestrowane.
Doświadczenie Tomasza z adaptacją miejsca pracy
Tomasz, 34 lata, zdiagnozowany z chorobą kręgosłupa, miał obowiązek odpracować 150 godzin pracy społecznej. Pierwotnie skierowano go do pracy w miejskim parku, co wiązało się z fizycznym wysiłkiem nieadekwatnym do jego stanu zdrowia. Po konsultacji z lekarzem i przedstawieniu dokumentacji medycznej sąd zgodził się na zmianę miejsca pracy na centrum kulturalne, gdzie Tomasz pomagał w organizacji wydarzeń i warsztatów, co nie wymagało od niego intensywnego wysiłku fizycznego.
Kwestia Jolanty i nieregularności w odbywaniu kary
Jolanta, 22 lata, studentka, została skazana na 250 godzin pracy społecznej za błąd młodości. Ze względu na napięty harmonogram studiów i egzaminy, miała trudności z systematycznym odbywaniem kary. Po upływie 4 miesięcy zaliczyła tylko 80 godzin. Jolanta, po rozmowie z kuratorem, zdecydowała się złożyć wniosek o przerwę w odbywaniu kary na czas sesji egzaminacyjnej. Sąd uwzględnił jej sytuację, udzielając przerwy, co pozwoliło jej na skupienie się na studiach i późniejsze dokończenie wymaganej liczby godzin.
Potrzebujesz porady prawnej lub wsparcia w przygotowaniu pism sądowych? Skorzystaj z naszych usług doradztwa prawnego online, oferujących szybką i profesjonalną pomoc w zrozumieniu Twoich obowiązków i praw. Zapewniamy kompleksowe wsparcie w każdej sytuacji prawnej. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
4. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
5. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
6. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
7. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
8. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535
9. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
10. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
11. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym - Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602
12. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
13. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733
14. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej - Dz.U. 1997 nr 9 poz. 43
15. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
16 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926
17. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
18. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej - Dz.U. 2004 nr 148 poz. 1564
19. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - Dz.U. 1982 nr 19 poz. 147
20. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168
21. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
22. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398
23. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
24. Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali - Dz.U. 1994 nr 85 poz. 388
25. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939
26. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych - Dz.U. 2001 nr 4 poz. 27
27. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31
28. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741
29. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
30. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
31. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398
32. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
33. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593
34. Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin - Dz.U. 1994 nr 10 poz. 36
35. Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin - Dz.U. 1994 nr 53 poz.214
36. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - Dz.U. 2008 nr 234 poz. 1570
37. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
38. Ustawa z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin - Dz.U. 1968 nr 3 poz. 10
39. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776
40. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe - Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535
41. Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska - Dz.U. 2008 nr 220 poz. 1414
42. Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego - Dz.U. 2014 poz. 1741
43. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz.U. 1974 nr 14 poz. 85
44. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
45. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - Dz.U. 1982 nr 35 poz. 230
46. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U. 1989 nr 29 poz. 154
47. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych - Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60
48. Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie - Dz.U. 1991 nr 22 poz. 91
49. Ustawa z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych - Dz.U. 2019 poz. 2019
50. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy - Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112
51. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959
52. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej - Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654
53. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego - Dz.U. 1994 nr 111 poz. 535
54. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
55. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1198
56. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - Dz.U. 1994 nr 24 poz. 83
57. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - Dz.U. 2007 nr 192 poz. 1378
58. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 59. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - Dz.U. 2001 nr 72 poz. 747
60. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152
61. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym - Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
