• Data: 2024-06-16 Autor: Janusz Polanowski
Po imprezie (na której spożywany był alkohol) pokłóciłem się z kolegą. W pewnym momencie on mnie uderzył, a ja mu oddałem. Moje uderzenie prawdopodobnie złamało mu nos. Co mi grozi za pobicie? Jak ta sytuacja wygląda z punktu widzenia prawnego?
Można jedynie rozważać potencjalne sankcje prawne – cywilne, a być może (także) karne – w związku z zaistniałą bardzo przykrą sytuacją. Panu przyda się opracowanie strategii działania, w tym podjęcie decyzji, co do taktyki. Nawet (w miarę) dobra znajomość uczestników zdarzenia nie pozwala wskazać jednego wariantu rozwoju wydarzeń – ludzie poddają się wpływom innych (np. otoczenia lub prawników), co może skutkować określonymi decyzjami (np. podjęciem „akcji wyprzedzającej” lub próbą „przeczekania ryzyka”). Sporo ludzi praktykuje „czekanie na dalszy rozwój wydarzeń”, co niekiedy skutkuje formalnym statusem pozwanego lub nawet podejrzanego (a niekiedy w konsekwencji oskarżonego); warto dodać, że niekiedy funkcjonariusze organów ścigania wzywają człowieka na przesłuchanie w charakterze świadka (bo świadek ma prawny obowiązek składania zeznań, z nielicznymi wyjątkami), choć przewidują postawienie zarzutów osobie wzywanej (a podejrzany jest uprawniony odmówić składania wyjaśnień).
Sytuacja może być różnie przedstawiana – zwłaszcza przez kogoś starającego się obciążyć innych odpowiedzialnością. Szczególnie dlatego faktycznie w lepszej sytuacji może znajdować się ten, kto jako pierwszy występuje na drogę prawną – np.: wytaczając powództwo cywilne, kierując do sądu prywatny akt oskarżenia lub powiadamiając organa ścigania (o przestępstwie ściganym z oskarżenia publicznego lub ściganym na wniosek).
Zobacz też: Ile grozi za pobicie?
Samo naruszenie nietykalności cielesnej – zwłaszcza skutkujące problemami zdrowotnymi – może być kwalifikowane jako naruszenie dóbr osobistych. Dobra osobiste są prawnie chronione na podstawie głównie art. 23 Kodeksu cywilnego (skrótowo: K.c.), zaś podstawowe sankcje cywilne z tego zakresu zawarto w art. 24 K.c. – w przypadku poważniejszych szkód na zdrowiu realnie w grę może wchodzić również odpowiedzialność odszkodowawcza (art. 415 K.c., art. 444 i następne K.c.).
Uderzenie człowieka (jako naruszenie nietykalności cielesnej) może wywoływać również skutki na podstawie prawa karnego – a dokładniej przepisów Kodeksu karnego (skrótowo: K.k.).
Przeczytaj też: Ile grozi za pobicia
Tryb ścigania prywatnoskargowy (a więc nieco podobny do dochodzenia roszczeń cywilnych) dotyczy, między innymi, przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 K.c.). Pokrzywdzony takim przestępstwem (lub przynajmniej uważający się za pokrzywdzonego) jest uprawniony skierować do sądu prywatny (własny) akt oskarżenia – może działać samodzielnie lub z pomocą prawnika (np. adwokata w roli pełnomocnika); pokrzywdzony działa wtedy w procesie karnym jako oskarżyciel prywatny.
Skutki zajścia mogą być kwalifikowane jako uszczerbek na zdrowiu – może być lekki lub średni (art. 157 K.k.), a może nawet ciężki (art. 157 K.k.). Dynamika sytuacji (wzajemne uderzenia w krótkim czasie) mogą być także traktowane jako udział w bójce lub pobiciu (art. 158 K.k.). Niekiedy skorzystanie ze specjalnych umiejętności (np. z zakresu sztuk walki) może być potraktowane na równi z użyciem niebezpiecznego narzędzia podczas bójki lub pobicia (art. 159 K.k.).
Niezależnie od trybu ścigania – o ile w ogóle doszłoby do postępowania karnego – proszę zwrócić uwagę na możliwość podjęcia obrony, zwłaszcza przez wykazywanie, że działał Pan w ramach obrony koniecznej (art. 25 K.k.) lub stanu wyższej konieczności (art. 26 K.k.). Niekiedy trudno jest oddzielić okoliczności właściwe obronie koniecznej od przejawów stanu wyższej konieczności (bo w takich sytuacjach ludzie na ogół rzadko rozważają szczegóły, na co duży wpływ mają emocje); proponuję sytuację zestawić także z artykułami 25 oraz 26 K.k.
W postępowaniach prawnych duże znaczenie mają dowody; dotyczy to nie tylko spraw karnych, bo także w postępowaniach cywilnych trzeba wywiązać się z prawnego obowiązku udowodnienia faktów (okoliczności), z których wywodzi się skutki prawne – art. 6 K.c. oraz art. 232 Kodeksu postępowania cywilnego. Przydaje się także odpowiednia aktywność – w tym polemizowanie ze stanowiskiem przeciwnym.
Być może udałoby się (np. przy pomocy wspólnych znajomych) doprowadzić do ugody – w tym na gruncie prawa cywilnego (art. 917 i art. 918 K.c.). Pan zna tamtego człowieka, więc proszę ocenić ewentualne ryzyko w związku z propozycją ugodową.
Zobacz również: Zgłoszenie pobicia na policji procedura
Konsekwencje prawne za pobicie mogą być różnorodne i obejmują odpowiedzialność cywilną oraz karną, zależnie od okoliczności zdarzenia. Warto jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki prawne, aby zabezpieczyć swoje interesy oraz ewentualnie dążyć do ugody z poszkodowanym. Kluczowe jest również zrozumienie swoich praw, w tym prawa do obrony koniecznej.
Skorzystaj z naszych porad prawnych online i zamów profesjonalnie przygotowane pisma, aby skutecznie bronić swoich praw i rozwiązać problemy prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
