• Data: 2024-04-24 Autor: Katarzyna Bereda
W obliczu rosnącej liczby przypadków gróźb karalnych istotne staje się zrozumienie ich konsekwencji prawnych. Zgodnie z art. 190 Kodeksu karnego, groźba karalna, definiowana jako groźba popełnienia przestępstwa na szkodę osoby lub jej najbliższych, wzbudzająca uzasadnioną obawę spełnienia, podlega surowym sankcjom. Przestępstwo to dotyka nie tylko aspektów prawnych, ale i psychologicznych, podkreślając znaczenie odczuwanej przez pokrzywdzonego obawy. Rozważenie możliwości oficjalnych przeprosin i mediacji staje się kluczowym elementem w rozwiązywaniu tak delikatnych spraw z uwzględnieniem ich szczególnej natury i potencjalnych skutków dla obu stron konfliktu. Przyjrzymy się tym kwestiom na przykładzie sprawy, z jaką zwrócił się do nas pan Grzegorz.
Pan Grzegorz zwrócił się do nas o poradę po tym, jak pod wpływem alkoholu zachował się bardzo niestosownie. Po mocno zakrapianej imprezie wysłał do pewnej osoby kilka obraźliwych SMS-ów. Jeden z nich zawierał zdanie: „Życzę ci śmierci, twoim dzieciom i najbliższej rodzinie”. Wykasował je wszystkie i nie pamięta dokładnie treści pozostałych, ale były w podobnym tonie. Następnego dnia rano wysłał do tego człowieka SMS z przeprosinami. Ten oddzwonił i poinformował, że zgłasza sprawę na policję. Pan Grzegorz pyta, co mu za to grozić i jak ma teraz postąpić. Nigdy nie był karany, jestem bardzo spokojnym człowiekiem, a całe zajście miało charakter incydentalny. Oczywiście z tym człowiekiem łączą go chłodne relacje, dlatego zakłada, że to zgłosi. Niemniej jednak pan Grzegorz szczerze żałuje swego zachowania. Martwi go również, że te treści wysłał ze służbowego telefonu. Pyta więc, czy pracodawca się o tym dowie, jeżeli dojdzie do postępowania sądowego, a jeśli tak, czy można tego uniknąć.
Zgodnie z treścią art. 190 Kodeksu karnego (K.k.): „§ 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.
Przestępstwo groźby karalnej zostaje dokonane tylko wtedy, gdy groźba wzbudza w ofierze uzasadnioną obawę jej spełnienia, jest to więc przestępstwo materialne (post. SN z 16.02.2010 r., V KK 351/09, Biul. PK 2010, Nr 3, poz. 36).
Do jego znamion należy bowiem wystąpienie skutku polegającego na wzbudzeniu u adresata groźby uzasadnionej obawy, że zostanie ona spełniona. Dopiero z tą chwilą można uznać przestępstwo groźby karalnej za dokonane. W przypadku więc, gdy groźba karalna dotarła do odbiorcy, lecz nie wzbudziła w nim obawy, albo gdy do niego nie dotarła, mamy do czynienia jedynie z usiłowaniem tego przestępstwa.
Uzasadnione odczucie obawy u pokrzywdzonego powstałe w wyniku groźby oznacza, że traktuje on tę groźbę poważnie i uważa jej spełnienie za realne. Odczucie obawy powstaje zatem w oparciu o subiektywne przekonanie adresata groźby o możliwości jej realizacji. Pokrzywdzony uważa, iż niebezpieczeństwo spełnienia groźby jest realne, i ma podstawy do takiego poglądu. Niebezpieczeństwo realizacji groźby nie musi zatem obiektywnie istnieć. Obiektywna musi być tylko groźba (post. SN z 16.02.2010 r., V KK 351/09, Biul. PK 2010, Nr 3, poz. 36; post. SN z 25.5.2006 r., IV KK 403/05, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1123; wyr. SN z 9.12.2002 r., IV KKN 508/99, Legalis; wyr. SA w Warszawie z 25.6.2014 r., II AKa 162/14, Legalis).
Przestępstwo groźby karalnej jest występkiem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zgodnie z art. 190 § 2 K.k. groźba karalna podlega ściganiu w trybie publicznoskargowym na wniosek pokrzywdzonego. Z uwagi na powyższe, na podstawie przedstawionego opisu, a więc wystosowanie przez pana Grzegorza gróźb karalnych, które mogły wywołać w odbiorcy obawy ich spełnienia, może jako sprawca podlegać odpowiedzialności karnej i być ściganym za ten czyn na wniosek pokrzywdzonego. Zachowaniu pana Grzegorza można także przypisać cechy przestępstwa nękania – jednak ocena zależałaby od wielości wiadomości i ich treści.
Z uwagi na powyższe panu Grzegorzowi radziłabym podjęcie próby załagodzenia sprawy poprzez oficjalne przeprosiny pokrzywdzonego i dojść z nim do porozumienia, albowiem ściganie przestępstwa musi nastąpić na jego wniosek. Próba przeprosić, wyrażenie skruchy może wpłynąć na nadzwyczajne złagodzenie kary, dlatego warto spróbować.
Jednak to, czy pokrzywdzony zgłosi sprawę do prokuratury, zależy od jego woli i na to pan Grzegorz nie ma wpływu – w ewentualnym postępowaniu powinien nadal podejmować próby przeprosin pokrzywdzonego i wnosić o np. skierowanie sprawy do mediacji. Co do zasady, nie ma znaczenia, kto był właścicielem telefonu – w mojej ocenie pracodawca pana Grzegorza nie powinien zostać powiadomiony o czynie.
Przypadek w mediach społecznościowych
Jan Kowalski otrzymał serię groźnych wiadomości od anonimowego użytkownika na Facebooku, w których grożono mu ujawnieniem prywatnych informacji oraz fizycznym skrzywdzeniem, jeśli nie spełni pewnych żądań. Jan poczuł się zagrożony i zgłosił sprawę na policję, która rozpoczęła dochodzenie. Zgłoszenie do organów ścigania oraz możliwość zastosowania art. 190 K.k. stało się dla Jana sposobem na ochronę swojej prywatności i bezpieczeństwa.
Konflikt sąsiedzki
W wyniku długotrwałego konfliktu o granice działki pani Nowakowa otrzymała od swojego sąsiada list, w którym groził on podpaleniem jej domu, jeśli nie przestanie domagać się zmiany położenia płotu. Kobieta, czując realne zagrożenie dla swojego domu i rodziny, zdecydowała się na wniesienie sprawy do sądu, powołując się na art. 190 K.k., co doprowadziło do wszczęcia postępowania karnego przeciwko sąsiadowi.
Zagrożenie w miejscu pracy
Ewa, pracownica korporacji, otrzymała od swojego przełożonego wiadomość e-mailową, w której groził on zwolnieniem z pracy oraz zniszczeniem jej reputacji w branży, jeśli natychmiast nie zakończy współpracy z konkurencyjnym projektem. Czując się zastraszoną i zagrożoną, Ewa skonsultowała się z prawnikiem, który doradził jej zgłoszenie sprawy do odpowiednich organów oraz możliwe wykorzystanie art. 190 K.k. jako podstawy do ochrony jej praw pracowniczych i osobistych.
Artykuł rzuca światło na krytyczne aspekty zarzutu groźb karalnych, akcentując zarówno prawną, jak i psychologiczną strefę wpływu takich działań. Poprzez analizę art. 190 Kodeksu karnego wskazuje na surowe konsekwencje grożenia popełnieniem przestępstwa, podkreślając znaczenie ochrony pokrzywdzonych. Przytoczone przykłady z życia wzięte ilustrują różnorodność sytuacji, w których groźby karalne mogą wystąpić, ukazując ważność świadomości prawnej i gotowości do działania w obronie swoich praw oraz bezpieczeństwa.
Czy potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej dotyczącej groźb karalnych? Skontaktuj się z nami! Oferujemy kompleksowe konsultacje online i pomoc w przygotowaniu pism procesowych, aby skutecznie bronić Twoich praw i bezpieczeństwa. Napisz do nas, korzystając z formularza pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.02.2010 r., sygn. akt V KK 351/09
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2006 r., sygn. akt IV KK 403/05
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2002 r., sygn. akt IV KKN 508/99
5. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt II AKa 162/14
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
