• Data: 2024-09-12 Autor: Iwona Lewandowska
Sprawa dotyczy zniszczenia dowodów rzeczowych. Otrzymałem pismo od sądu i nie wiem, co mam dalej zrobić. Byłem ofiarą rozboju. Sprawcy zostali złapani i ukarani. Nie otrzymałem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu i zniszczone rzeczy, np. okulary. Pismo informuje o zniszczeniu dowodów rzeczowych.
Otrzymał Pan postanowienie o orzeczeniu przepadku przedmiotów opisanych w wykazie dowodów rzeczowych – przepadek poprzez zniszczenie. Ponadto sąd postanowił na podstawie art. 230 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (K.p.k.) o zwrocie na Pana rzecz innych przedmiotów stanowiących dowody rzeczowe. Niestety nie jestem w stanie zweryfikować, które przedmioty mają zostać zniszczone, a które mają zostać Panu zwrócone, ponieważ nie znam akt sprawy.
Sąd wydał przedmiotowe postanowienie, ponieważ w wyroku skazującym osoby, które popełniły przestępstwo, nie zawarto rozstrzygnięcia w przedmiocie dowodów rzeczowych.
Zgodnie z art. 44 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (K.k.), sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa. Fakultatywnie, sąd może orzec, a w wypadkach wskazanych w ustawie orzeka, przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa (art. 44 § 2).
Przedmiotami pochodzącymi bezpośrednio z przestępstwa są wszelkie przedmioty wytworzone lub uzyskane w przestępny sposób przez sprawcę. Z kolei przedmioty, które służyły do popełnienia przestępstwa, to takie, które zostały użyte do jego popełnienia, a przedmiotami, które były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, są takie, których sprawca nie użył do popełnienia przestępstwa, ale które przygotował w tym celu.
Zgodnie z art. 44 § 5 K.k. przepadku przedmiotów określonych w § 1 lub 2 nie orzeka się, jeżeli podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi.
Oznacza to, że w wypadku, kiedy przedmioty pochodzą bezpośrednio z przestępstwa, orzeczenie przepadku jest obligatoryjne, chyba że podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu albo innej osobie. Podobnie jest w przypadku narzędzi przestępstwa, czyli przedmiotów stanowiących mienie ruchome, służących lub przeznaczonych do popełnienia przestępstwa, z tym, że orzeczenie przepadku w tej sytuacji jest fakultatywne dla sądu.
Jeśli zaś chodzi o zwrot dowodów rzeczowych, to zgodnie z art. 230 § 2 K.p.k. należy zwrócić osobie uprawnionej zatrzymane rzeczy niezwłocznie po stwierdzeniu ich zbędności dla postępowania karnego. Jeżeli wyniknie spór co do własności rzeczy, a nie ma dostatecznych danych do niezwłocznego rozstrzygnięcia, odsyła się osoby zainteresowane na drogę procesu cywilnego.
Podsumowując, sąd co do zasady prawidłowo orzekł przepadek przedmiotów poprzez zniszczenie (to dotyczy przedmiotów, które nie podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu) oraz zwrot przedmiotu stanowiącego dowód rzeczowy (jako zbędny już dla postępowania). Zakładając, oczywiście, że przedmioty, które mają zostać zniszczone, rzeczywiście pochodzą z przestępstwa i nie podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu. Niestety nie jestem w stanie tego zweryfikować na podstawie samego numeru dowodu rzeczowego w postanowieniu.
W terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia przysługuje Panu prawo do złożenia zażalenia na to postanowienie, gdyby nie zgadzał się Pan np. z zarządzeniem zniszczenia dowodu rzeczowego z pkt I.
Po uprawomocnieniu się postanowienia (po upływie 7 dni od dnia jego doręczenia, gdy nie złoży Pan zażalenia) będzie Pan mógł odebrać dowód rzeczowy w sądzie. Najlepiej wcześniej skontaktować się z Biurem Obsługi Interesantów i umówić termin odbioru. Przy odbiorze będzie Pan musiał okazać aktualny dowód tożsamości.
Jeśli chodzi o odszkodowanie, to powinno zostać orzeczone w wyroku skazującym, a nie w tym postanowieniu, którego dotyczy zapytanie. Jeśli składał Pan wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody, to sąd musiał taki wniosek uwzględnić. Zgodnie bowiem z art. 46 § 1 K.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Brak uwzględnienia wniosku o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody, jeśli go Pan złożył, stanowi podstawę do zaskarżenia wyroku.
Zniszczone okulary, brak odszkodowania
Pan Tomasz został napadnięty na ulicy i w wyniku szarpaniny z napastnikami zniszczono mu okulary. W trakcie procesu sądowego skazano sprawców, lecz sąd nie orzekł o naprawieniu szkody. Po pewnym czasie Pan Tomasz otrzymał pismo z sądu, informujące o zniszczeniu dowodów rzeczowych. Zdziwiony, że nie odzyska okularów ani nie otrzymał odszkodowania, zwrócił się do sądu o wyjaśnienia i rozważył złożenie zażalenia.
Zniszczenie telefonu jako dowodu rzeczowego
Pani Anna była ofiarą kradzieży, podczas której złodzieje ukradli jej telefon. Po zatrzymaniu sprawców, sąd zdecydował o przepadku skradzionego telefonu, ponieważ został uznany za dowód rzeczowy w sprawie. Po zakończeniu postępowania, Pani Anna otrzymała informację, że telefon został zniszczony. Zaskoczona brakiem możliwości odzyskania swojej własności, zgłosiła się do prawnika, aby złożyć zażalenie na decyzję sądu.
Zniszczone dokumenty firmowe
Pan Jacek, prowadzący małą firmę, padł ofiarą włamania do biura, podczas którego zniszczono ważne dokumenty. Sprawcy zostali ujęci, a sąd orzekł ich winę. Jednak Pan Jacek otrzymał informację, że dowody rzeczowe, w tym zniszczone dokumenty, zostaną zniszczone po zakończeniu sprawy. Nie wiedząc, co zrobić w takiej sytuacji, skonsultował się z prawnikiem, aby dowiedzieć się, czy istnieje możliwość odzyskania części dokumentów lub rekompensaty.
Zniszczenie dowodów rzeczowych może budzić wątpliwości, zwłaszcza gdy wiąże się z utratą mienia poszkodowanego. Warto pamiętać, że przysługuje prawo do złożenia zażalenia na decyzję sądu, jeśli nie zgadzamy się z postanowieniem o zniszczeniu dowodów. W przypadku braku orzeczenia o odszkodowaniu, należy rozważyć dodatkowe kroki prawne w celu uzyskania rekompensaty za straty.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism procesowych, aby skutecznie chronić Twoje prawa i interesy w postępowaniach sądowych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i rzetelną pomoc prawną bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
