Autor: Marek Gola
Trzy dni temu zostałam zatrzymana prze policję i podejrzana o dokonanie oszustwa poprzez zamienienie metki z kodem kreskowym na ubraniu (art. 286 § 1). Przekleiłam metkę z tańszego ubrania na droższy. Po uiszczeniu opłaty przy kasie zostałam zatrzymana przez ochronę, której przyznałam się do popełnienia tego czynu, a następnie wezwana została policja. Zaraz po zajściu oddałam droższy artykuł ochronie, a otrzymałam tańszy, nie mam więc żadnego długu w stosunku do sklepu. Na policji zostałam przesłuchana, przyznałam się do winy i poprosiłam o dobrowolne poddanie się karze. Nigdy nie byłam karana, różnica w cenie obu rzeczy wynosiła niecałe 30 zł. Nie potrafię wytłumaczyć, dlaczego to zrobiłam, to był jakiś niewytłumaczalny impuls, nie myślałam, dokonując tego czynu o uzyskaniu jakichkolwiek korzyści materialnych, nie analizowałam tego ani też nie potrafię w żaden racjonalny sposób tego wytłumaczyć. Jestem osobą wykształconą, pracującą i stać mnie na taki zakup. W sklepie była ze mną córka, która nie była bezpośrednio świadkiem tego, co zrobiłam, nie widziała tego, ale była przy mnie podczas zatrzymania i potem na komisariacie policji, z którego odebrał ją mój mąż. Chciałabym wiedzieć, co mnie teraz czeka, na jaki wymiar kary mogę liczyć i czy zostanie zawiadomiony mój zakład pracy. Pracuję w szpitalu (jestem pracownikiem zaufania publicznego). Czy w moim przypadku może dojść do warunkowego umorzenia postępowania, jeśli tak, to czy ja powinnam wystąpić z takim wnioskiem, kiedy i do kogo mam taki wniosek skierować? Czy powinnam teraz czekać, aż skontaktuje się ze mną prokurator, czy złożyć taki wniosek już teraz, jeśli tak, to do kogo, nie wiem, kto prowadzi sprawę. Policjantka zasugerowała mi zaznaczenie, że nie chcę mieć wglądu w akta sprawy i tak zrobiłam. Nie wiem, czy ma to jakieś znaczenie.
W pierwszej kolejności należałoby ustalić, jaką kwalifikację prawną przyjęły organy ścigania. W mojej ocenie mamy do czynienia z czynem z art. 286 K.k. Zgodnie z tym przepisem:
„Art. 286. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1–3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.
Zobacz też: Jak udowodnić kradzież w sklepie
Obawiam się, że organa ścigania przyjmą dla Pani mniej korzystną kwalifikację, tj. art. 286 § 1 K.k. W Pani interesie jest, by zmienić kwalifikację na art. 286 § 3 K.k., bowiem wówczas będzie mogła Pani starać się o warunkowe umorzenie postępowania karnego.
Powyższe ma ogromne znaczenie z punktu widzenia Pani możliwości obrony.
Konieczne byłoby jednak wykazanie, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przypadkiem opisanym w 3 art. 286 K.k., który podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Nie znając treści akt sprawy, niezwykle trudno jest wskazać, czy mamy do czynienia z czynem mniejszej wagi, czy też nie. Konieczne jest bowiem ustalenie, czy działała Pani z premedytacją, czy też nie. Musiałaby zatem występować okoliczność łagodząca. Wskazać należy bowiem na stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego–- Izba Wojskowa z dnia 6 sierpnia 2003 r., sygn. akt WA 34/2003 w którym wskazano, iż „jeżeli zebrany materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że oskarżony działał z pełną premedytacją i świadomością nie ma podstaw do przyjęcia wypadku mniejszej wagi przewidzianego w art. 286 § 3 kk. Przypisanie oskarżonemu oszustwa w postaci wypadku mniejszej wagi nie przesądza o możliwości warunkowego umorzenia postępowania karnego”.
Reasumując, w Pani przypadku należy podjąć próbę współpracy z sądem i organami ścigania celem wykazania, iż mamy o do czynienia z czynem z art. 286 § 3 K.k. (niższe zagrożenie karą). Wobec zwrotu droższego plecaka niezwłocznie i przyznaniu się do winy powinno udać się skuteczniej powalczyć o warunkowe umorzenie postępowania karnego.
Warunkowe umorzenie postępowania nie jest bowiem skazaniem w rozumieniu karnoprocesowym. Wskazać należy na postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 17 maja 2000 r., sygn. akt I KZP 7/2000, zgodnie z którym „w trybie przewidzianym w art. 387 kpk dopuszczalne jest tylko wydanie wyroku skazującego, a nie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne”. Sąd Najwyższy rozróżnia zatem skazanie od warunkowego umorzenie postępowania.
Podobne stanowisko przyjmowane jest w doktrynie. Podkreśla się, iż wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne nie jest wyrokiem skazującym (zob. np. A. Bulsiewicz i inni, Przebieg postępowania karnego, Toruń 1999, s. 163; K. Marszał, Proces karny, Katowice 1997, s. 247–248).
Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Zmiana kwalifikacji prawnej, o której mowa powyżej, ma istotne znaczenia, bowiem warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Czyn z art. 286 § 1 K.k. podlega karze podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, podczas gdy czyn z art. 286 § 3 K.k. podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania należy złożyć w toku postępowania przygotowawczego w formie pisemnej. W treści wniosku może być wskazanie o zmianie kwalifikacji prawnej czynu. Z uwagi na fakt, iż była już Pani przesłuchiwana, powinna Pani złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania wraz z wnioskiem o uchylenie się od skutków uprzedniego dobrowolnego poddania się karze. Wnioski takie składa Pani na piśmie w prokuraturze.
Pracodawca nie powinien być powiadomiony, bowiem – jak mniemam – Pani czyn nie pozostaje w związku z Pani pracą. Najpierw zanim zacznie Pani walczyć o warunkowe umorzenie, musi Pani doprowadzić do zmiany kwalifikacji, a tę albo zmieni organ ścigania, albo sąd.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
