Wyłudzenie zaliczki przy zakupie auta, jak odzyskać pieniądze?
• Data: 2025-03-17 Autor: Katarzyna Bereda
Na portalu internetowym znalazłem ogłoszenie sprzedaży Opla. Zadzwoniłem, odebrała kobieta i opisała stan samochodu – stwierdziła, że blacharka w nie najlepszym stanie, ale mechanicznie auto jest OK. Wygląd dla mnie nie był najważniejszy, bo remontuję dom i potrzebuję samochodu, żeby przywozić materiały i narzędzia. Umówiłem się na oględziny samochodu, a pani zażyczyła sobie 1000 zł zaliczki. Na miejscu okazało się, że pojazd nie jest zgodny z opisem i zapewnieniami tej pani (poważne usterki, które według mnie wykluczają to auto z ruchu drogowego). Oznajmiłem, że nie kupuję i proszę o zwrot zaliczki. Wtedy towarzyszący kobiecie mężczyzna stwierdził, że zaliczki nie zwrócą, a ona mu przytaknęła. Zapytałem, czy są właścicielami pojazdu, oznajmili, że nie. Wydaje mi się, że trafiłem na jakieś podejrzane osoby. Po prostu wyłudzili ode mnie pieniądze. Co w tej sytuacji zrobić?
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa
Proponuję złożyć zawiadomienie do prokuratury (policji) o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – jest to najszybsze narzędzie, aby odzyskać wpłacone środki. Jeżeli prokurator odmówi działania, pozostaje powództwo o zapłatę skierowanie do sądu rejonowego miejsca zamieszkania pozwanego – jednak proszę rozpocząć od złożenia zawiadomienia na policję. Zgodnie bowiem z treścią art. 286 § 1 Kodeksu karnego (K.k.):
Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Znamiona przestępstwa oszustwa
Do znamion przestępstwa z art. 286 § 1 K.k. należą trzy oszukańcze sposoby jego popełnienia: wprowadzenie innej osoby w błąd, wyzyskanie błędu, wyzyskanie niezdolności innej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Pierwszy i drugi opiera się na błędzie pokrzywdzonego, którego wyobrażenie o rzeczywistości nie odpowiada faktom w zakresie istotnym dla podjęcia decyzji o określonym rozporządzeniu mieniem (wyr. SN z 2.12.2002 r., IV KKN 135/00). Sprawca albo błąd ten wywołuje, przedstawiając pokrzywdzonemu fałszywy obraz rzeczywistości, albo wykorzystuje fakt, że pokrzywdzony z innego powodu jest już w błędzie. Trzeci sposób popełnienia oszustwa wiąże się ze szczególnymi cechami osoby dokonującej rozporządzenia mieniem. Jej niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania może mieć charakter zarówno trwały (gdy przyczyną jest np. niedojrzałość), jak i przejściowy (gdy przyczyną jest np. stan odurzenia) (zob. np. wyrok SA we Wrocławiu z 18.12.2015 r., II AKa 307/15, Legalis; wyr. SA w Gdańsku z 18.11.2015 r., II AKa 339/15, Legalis).
Dlatego też proszę udać się na dowolny komisariat policji i złożyć ustne zawiadomienie z opisem sytuacji i podaniem danych sprawcy lub proszę złożyć pisemne zawiadomienie do prokuratury rejonowej – jest to tożsame.
Przykłady
Przykład 1
Zaliczka na samochód widmo. Pan Michał znalazł w internecie atrakcyjne ogłoszenie sprzedaży Volkswagena Golfa. Po rozmowie telefonicznej ze sprzedawcą wpłacił 1500 zł zaliczki, aby"zarezerwować" auto do weekendu. Gdy przyjechał na miejsce, okazało się, że pod wskazanym adresem nikt nie słyszał o sprzedaży samochodu, a numer telefonu sprzedającego przestał działać. Zgłosił sprawę na policję, przedstawiając dowód przelewu oraz korespondencję SMS, co pomogło w ustaleniu oszusta i odzyskaniu części środków.
Przykład 2
"Idealny" samochód, który nie istnieje. Pani Katarzyna natknęła się na ofertę sprzedaży Mazdy w doskonałym stanie za wyjątkowo niską cenę. Sprzedający twierdził, że samochód jest za granicą, ale po wpłacie 2000 zł zaliczki sprowadzi go do Polski. Katarzyna, ufając profesjonalnie wyglądającej stronie internetowej, dokonała przelewu. Po kilku dniach kontakt się urwał. Złożyła zawiadomienie na policji, podając dane bankowe odbiorcy, co pomogło zidentyfikować oszusta działającego na szeroką skalę.
Przykład 3
Przypadek fikcyjnego właściciela. Pan Robert zainteresował się ofertą Forda Focusa sprzedawanego przez osobę prywatną. Sprzedawca poprosił o wpłatę 800 zł zaliczki, argumentując dużym zainteresowaniem pojazdem. Po dokonaniu wpłaty umówił się na oględziny, jednak na miejscu spotkał zupełnie inną osobę, która twierdziła, że to nie ona wystawiła ogłoszenie. Robert nie otrzymał zwrotu pieniędzy i natychmiast zgłosił sprawę do prokuratury, wskazując podejrzenie oszustwa z art. 286 K.k.
Podsumowanie
Wyłudzenie zaliczki przy zakupie samochodu to częsty proceder, na który łatwo się nabrać, jednak istnieją skuteczne sposoby dochodzenia swoich praw. Kluczowe jest szybkie działanie – zgłoszenie sprawy na policję lub do prokuratury oraz zebranie dowodów, takich jak korespondencja i potwierdzenie przelewu. Pamiętajmy, że oszustwo to poważne przestępstwo, za które sprawcom grozi kara pozbawienia wolności.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w odzyskaniu zaliczki lub przygotowaniu skutecznego pisma do sprzedawcy? Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism dostosowanych do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2002 r., IV KKN 135/00, Prok. i Pr. – wkł. 2003, Nr 6, poz. 8
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Telefon i laptop zatrzymane przez żandarmerię, co zrobić, by je odzyskać?
» Co zrobić, gdy dziecko zostaje niesłusznie oskarżone o rozpowszechnianie nielegalnych treści?
» Wyłudzenie zaliczki przy zakupie auta, jak odzyskać pieniądze?
» Czy można uniknąć zapłaty zadośćuczynienia po wyjściu z więzienia?
» Wyrok skazujący a praca w szpitalu, czy można stracić pracę?
