Autor: Janusz Polanowski
Wykonawca remontu domu wziął pieniądze na materiał i zniknął. Niestety, nie spisałem z nim umowy na piśmie, co teraz zrobić? Wydaje się, że więcej osób zostało oszukanych. Wykonawca zarzekał się, że posiada działalność gospodarczą, ale okazało się, że zamknął ją dawno temu. Kwota oszustwa to ok. 15 tys. zł, ponieważ oszukał on mnie, mojego ojca i brata. Czekałem na kontakt od niego, niestety telefon jest nieaktywny i brak kontaktu z jego strony od pół roku. Co zrobić, aby odzyskać pieniądze?
Poza zakresem większości ludzi leży sprawdzenie rzeczywistych przyczyn niepokojącego Panów stanu rzeczy. Różne mogły być przyczyny, których poznanie będzie łatwiejsze w przypadku zaangażowania właściwych organów państwowych – szczególnie organów ścigania. Daleki jestem od zachęcania do formułowania mocnych wypowiedzi; np. twierdzenia, że doszło do oszustwa lub przywłaszczenia – dotyczące tych typów przestępstw przepisy Kodeksu karnego (K.k.) zacytowane są niżej. Wprawdzie wydaje się prawdopodobne przestępstwo na Panów szkodę, ale nie można wykluczyć również innych poważnych okoliczności, np. ciężkiej choroby, poważnego zdarzenia losowego.
Jeżeli Panowie przedstawią problem organom ścigania, to byłoby dobrze koncentrować się na faktach i ograniczać przejawy emocji (w tym ostre oceny lub opisywanie własnych odczuć). Konkrety mogą pomóc w ustaleniu personaliów owego człowieka oraz w skontaktowaniu się z nim – zwłaszcza w przypadku braku umowy na piśmie; wprawdzie wiele rodzajów umów wolno zawierać w formie ustnej, ale trzeba liczyć się z problemami dowodowymi. Być może inni zamawiający usługi u tego samego mężczyzny do tej pory zgłosili podobne problemy organom ścigania – w takiej sytuacji pomocny może okazać się każdy dodatkowy szczegół (opis osoby, cechy samochodu, sposób wysławiania się, być może zapamiętany numer rejestracyjny pojazdu…).
Jeżeli sprawca zostanie wykryty, to w postępowaniu karnym każdy pokrzywdzony jest uprawniony wytoczyć powództwo cywilne – należy to uczynić przed rozpoczęciem rozprawy przez sąd karny. W praktyce część pokrzywdzonych takie powództwa cywilne przedkłada organom ścigania (by zostały sądowi przekazane wraz z aktem oskarżenia).
Pokrzywdzony przestępstwem jest uprawniony mieć status oskarżyciela posiłkowego w postępowaniu karnym. Mając taki status, łatwiej jest zajmować aktywne stanowisko w sprawie karnej (zwłaszcza przed sądem karnym). Np. łatwiej jest wnioskować o zasądzenie przez sąd karny nawiązki na rzecz pokrzywdzonego (pokrzywdzonych).
W aspekcie ściśle cywilistycznym w grę może wchodzić wytoczenie powództwa z tytułu niewykonania umowy – art. 471 i następne Kodeksu cywilnego (K.c.). Do wytoczenia powództwa niezbędne jest dysponowanie przynajmniej prawdziwymi danymi osobowymi drugiej strony umowy – a w tym przypadku może to być trudne (bo przecież ów mężczyzna mógł podać fałszywe dane jako swoje). Także z tej przyczyny warto rozważyć przedstawienie problemu organom ścigania; problem trwa już jakiś czas, więc sensowne wydaje się wcześniejsze umówienie terminu przyjęcia Panów w prokuraturze lub w policyjnej komendzie (małe posterunki mogą, chociażby z uwagi na nieliczną obsadę, mieć problemy z prowadzeniem poważniejszych spraw, a często oszustwa są przejawem poważniejszego problemu, np. dotyczącego zorganizowanej grupy przestępczej.
Z Kodeksu karnego:
„Art. 284. § 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.”
„Art. 286. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.”
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
