• Data: 2025-01-06 Autor: Katarzyna Talkowska
Prace geodezyjne były prowadzone bez mojego udziału, a podpis został sfałszowany. Z tych niezgodnych z prawem działań wynikła dla mnie strata, pozbawiono mnie ok. 600 m2 gruntu stanowiącego część 3-hektarowej działki. Złożyłem do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, ale zostało oddalone z uwagi na przedawnienie, a urzędnicy twierdzą uparcie, że podpis w dokumentach jest mój. Dołączam dokumenty w sprawie. Co w tej sytuacji mogę zrobić? Czy jest możliwość złożenia zawiadomienia o przestępstwie poświadczenia nieprawdy?
Kwestie związane ze skutecznością złożenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, tj. rodzajem przestępstw oraz okresem przedawnienia karalności przestępstw reguluje ustawa – Kodeks karny (K.k.). Zgodnie z art. 271 K.k.:
§ 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Przedmiotem ochrony jest wiarygodność dokumentów, a uściślając, pewność obrotu oparta na publicznym zaufaniu do dokumentów i na domniemaniu prawdziwości pism mających taki charakter (wyrok SN z 21.10.2010 r., III KK 309/10, LEX nr 612464). Przedmiotem czynności wykonawczej każdej z postaci przestępstw z art. 271 jest każdy dokument. Każda z postaci omawianego przestępstwa ma charakter indywidualny. Jej sprawcą może być wyłącznie funkcjonariusz publiczny albo inna osoba uprawniona (semantycznie tożsame jest określenie „upoważniona”) do wystawienia dokumentu.
Jeżeli chodzi o kwestię przedawnienia karalności przestępstw, to reguluje je art. 101 K.k. W § 1 wskazano, że karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:
1) 40 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa;
2) 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię;
2a) 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat;
3) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata;
4) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki;
5) (uchylony).
W ramach omawianego przepisu okres przedawnienia wynosi 5 lat, gdyż czyn zabroniony zagrożony jest karą przekraczającą 3 miesiące pozbawienia wolności. Wobec powyższego, jeżeli zdarzenie poświadczenia nieprawdy miało miejsce wcześniej niż 5 lat temu, to niestety składając zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, należy liczyć się z tym, że nastąpi odmowa wszczęcia postępowania z uwagi na przedawnienie karalności. Zgodnie bowiem z art. 17 § 1 pkt. 6 Kodeksu postępowania karnego (Dz.U. z 2024 r., poz. 37) nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy: „nastąpiło przedawnienie karalności”.
Warto również przeanalizować opisaną sprawą pod kątem przestępstwa przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego. Zgodnie z art. 231 K.k.:
§ 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określonego w art. 228.
Tutaj, niestety, też wyniknie kwestia przedawnienia, czyli gdy czyn popełniono wcześniej niż 5 lat temu, również mamy do czynienia z przedawnieniem karalności czynu.
Sfałszowanie podpisu podczas przekształcenia działki. Pani Anna zgodziła się na przekształcenie swojej 4-hektarowej działki na cele budowlane. Kilka lat później dowiedziała się, że bez jej wiedzy doszło do zmiany granic, a ona straciła 500 m². Gdy sprawdziła dokumentację, okazało się, że jej podpis został podrobiony. Prokuratura umorzyła postępowanie z powodu przedawnienia, a geodeta, który sporządzał dokumentację, zmarł. Sprawa utknęła w martwym punkcie, ponieważ urzędnicy twierdzili, że nie ma podstaw do wznowienia postępowania.
Przekroczenie uprawnień przez urzędnika. Pan Krzysztof, właściciel 2-hektarowej działki, zlecił jej pomiar. Po latach dowiedział się, że w wyniku działań urzędnika stracił fragment ziemi, który został przydzielony sąsiadowi. Podpis Krzysztofa został sfałszowany na dokumentach geodezyjnych. Urzędnik, który popełnił błąd, zataił to przed Krzysztofem, a sprawa ujrzała światło dzienne dopiero po wielu latach. Niestety, przestępstwo przedawniło się i nie było już możliwości dochodzenia roszczeń.
Nierozpoznane poświadczenie nieprawdy. Pani Zofia dowiedziała się, że jej działka, zakupiona przed 20 laty, była o 300 m² mniejsza, niż wskazywała pierwotna umowa. Przekonując się, że doszło do błędów przy sporządzaniu aktu notarialnego, złożyła zawiadomienie do prokuratury o poświadczeniu nieprawdy przez urzędnika odpowiedzialnego za transakcję. Okazało się, że mimo ewidentnych dowodów, przestępstwo to przedawniło się 10 lat wcześniej, co uniemożliwiło dalsze postępowanie.
Sfałszowanie podpisu i związane z tym przedawnienie roszczeń stanowią poważne wyzwanie prawne dla osób poszkodowanych. W takich sytuacjach kluczowe jest szybkie działanie oraz złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, aby uniknąć przedawnienia i zablokowania możliwości dochodzenia sprawiedliwości.
Oferujemy kompleksowe porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących sfałszowanych podpisów, przedawnienia roszczeń i poświadczenia nieprawdy. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie prawne. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 2010 r., III KK 309/10, LEX nr 612464
3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
