• Data: 2023-08-02 Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Mój mąż został zatrzymany w areszcie śledczym. Mój mąż i obrońca nie dostali zawiadomienia o złożeniu wniosku i o terminie posiedzenia aresztowego. Do aresztu wpłynęła decyzja o przedłużeniu zatrzymana na kolejne 3 miesiące. Czy to jest zgodne z prawem? Czy nie naruszono art. 263 K.p.k.? Co robić?
Zgodnie z art. 263 Kodeksu postępowania karnego:
„§ 1. W postępowaniu przygotowawczym sąd, stosując tymczasowe aresztowanie, oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
§ 2. Jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy nie można było ukończyć postępowania przygotowawczego w terminie określonym w § 1, na wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji właściwy do rozpoznania sprawy, gdy zachodzi tego potrzeba, może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy.
§ 3. Łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może przekroczyć 2 lat.
§ 3a. W przypadku zbiegu tymczasowego aresztowania z wykonywaną karą pozbawienia wolności orzeczoną w innej sprawie do okresów, o których mowa w § 2 i 3, zalicza się okres odbywania przez tymczasowo aresztowanego kary pozbawienia wolności.
§ 4. Przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania na okres oznaczony, przekraczający terminy określone w § 2 i 3 może dokonać sąd apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie na wniosek sądu, przed którym sprawa się toczy, a w postępowaniu przygotowawczym na wniosek właściwego prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo – jeżeli konieczność taka powstaje w związku z zawieszeniem postępowania karnego, czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia tożsamości oskarżonego, wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, a także celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.
§ 4b. Przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania, o którym mowa w § 4, nie stosuje się w odniesieniu do terminu określonego w § 2, gdy kara realnie grożąca oskarżonemu za zarzucane mu przestępstwo nie przekroczy 3 lat pozbawienia wolności, a w stosunku do terminu wskazanego w § 3, gdy nie przekroczy ona 5 lat pozbawienia wolności, chyba że konieczność takiego przedłużenia jest spowodowana celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego.
§ 5. Na postanowienie sądu apelacyjnego wydane na podstawie § 4 przysługuje zażalenie do sądu apelacyjnego orzekającego w składzie trzech sędziów.
§ 6. Z wnioskiem o przedłużenie okresu tymczasowego aresztowania należy wystąpić, z jednoczesnym przesłaniem właściwemu sądowi akt sprawy, nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas określonego terminu stosowania tego środka.
§ 7. Jeżeli zachodzi potrzeba stosowania tymczasowego aresztowania po wydaniu pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji, każdorazowe jego przedłużenie może następować na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
§ 8. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór pouczenia o przysługujących oskarżonemu w wypadku zastosowania tymczasowego aresztowania uprawnieniach: do składania wyjaśnień, do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania, do informacji o treści stawianych zarzutów, do przeglądania akt w części zawierającej treść dowodów wskazanych we wniosku o tymczasowe aresztowanie, do dostępu do pierwszej pomocy medycznej, jak również uprawnieniach wskazanych w art. 72 § 1, art. 78 § 1, art. 249 § 5, art. 252, art. 254 § 1 i 2, art. 261 § 1, 2 i 2a oraz art. 612 § 1, mając na względzie konieczność zrozumienia pouczenia także przez osoby niekorzystające z pomocy obrońcy”.
A zatem w postępowaniu przygotowawczym skargą inicjującą postępowanie incydentalne w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania jest wniosek prokuratora, co wynika wprost z art. 250 § 2 i art. 263 § 2 Kodeksu postępowania karnego.
Z opisu sprawy dokonanego przez Panią wynika, że termin nie później niż 14 dni przed został dochowany. Wniosek wpłynął 5 dni przed, czyli w terminie. „Nie później niż” oznacza, że nie może być przedwczesny, tj. 15 dni przed, 16 dni przed i więcej. Złożony jednak 14 dni przed, 13, 12 i w dół jest złożony w terminie. Takie stanowisko wynika także z wyroku SN z 15 stycznia 2002 r., sygn. akt II KZ 50/01, gdzie sąd wskazuje, że „przedwczesne złożenie wniosku o przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania (art. 263 § 6) nie stanowi przyczyny niewłaściwości - stanowi natomiast podstawę do pozostawienia wniosku bez rozpoznania”.
W sprawie Pani męża nie ma przedwczesności.
Zgodnie z art. 249 § 5 ,,prokurator i obrońca mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego. Na żądanie oskarżonego, który nie ma obrońcy, wyznacza się do tej czynności obrońcę z urzędu. Zarządzenie może wydać także referendarz sądowy. Niestawiennictwo obrońcy lub prokuratora należycie zawiadomionych o terminie nie tamuje rozpoznania sprawy”. SA w Krakowie w wyroku z 2 marca 2018 roku, sygn. akt II AKz 100/18, wskazał, że „orzekając o przedłużeniu tymczasowego aresztowania, sąd nie ma obowiązku przesłuchania oskarżonego, ani nawet zawiadomienia go o posiedzeniu; wystarczające jest zawiadomienie jego obrońcy (art. 249 § 5 k.p.k.). Obowiązek przesłuchania oskarżonego zachodzi przy orzekaniu o zastosowaniu aresztowania (art. 249 § 3 k.p.k.). Są to różne sytuacje procesowe, odmiennie uregulowane”.
Jeśli zatem faktycznie obrońca został ustanowiony, a nie został zawiadomiony o terminie posiedzenia w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania, to doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego w zakresie przedłużenia tymczasowego aresztowania. W takim przypadku zasadne jest wniesienie przez obrońcę zażalenia na postanowienie o przedłużenie tymczasowego aresztowania z uwagi na naruszenie prawa procesowego, tj. art. 249 § 5, poprzez niezawiadomienie obrońcy o terminie posiedzenia.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika