Autor: Katarzyna Bereda
Miałem przykre zdarzenie drogowe. Niedawno potrąciłem starszego pana na pasach. Teren zabudowany, moja prędkość ok. 20 km/h. Nie wiem, jak to się stało, ale w pewnym momencie zauważyłem tego pana przed maską mojego auta. Niestety było za późno. Ten pan przewrócił się i rozciął sobie policzek. Zawiozłem go na pogotowie. Z tego, co wiem, trafił do szpitala, przeszedł badania w szpitalu i po 3 dniach wyszedł do domu. Dostałem wezwanie na komendę policji w charakterze podejrzanego. Mam stawić się w sprawie wypadku drogowego z art. 178a § 1 K.k. I tu chyba wkradł się błąd funkcjonariusza, powinno być z art. 177 K.k. Dodam, że w dniu zdarzenia drogowego zostałem przebadany alkomatem. Wynik 0,00. Kto kwalifikuje to zdarzenie jako wypadek czy kolizję? Czy w moim przypadku nie można użyć art. 86 K.w., jak to ustalić, na co zwrócić uwagę, o co pytać? Jakich argumentów użyć w mojej obronie, żeby zminimalizować karę, aczkolwiek wiem, że wina leży po mojej stronie?
Zgodnie z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń „kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym podlega karze grzywny”. Zgodnie z § 3 §w razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdu”.
Zgodnie z opinią doktryny punktem wyjścia przy badaniu znamion wykroczenia z art. 86 K.w. jest stwierdzenie niezachowania należytej ostrożności. Przez należytą ostrożność rozumie się zwykle takie zachowanie uczestników ruchu lub innych osób, które – uwzględniając wszystkie istniejące w danym momencie okoliczności – wyłącza, a w każdym razie minimalizuje, możliwość zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym „uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo, gdy ustawa tego wymaga, szczególną ostrożność”. Z takiego ujęcia wynika, że należyta ostrożność to zarówno ostrożność zwykła, jak i szczególna ostrożność w sytuacji, w której przepisy wymagają zachowania takiej szczególnej ostrożności.
Dlatego też zastosowanie powyższego będzie wynikało z zawinienia – czy doszło do niezachowania należytej ostrożności z Pana winy, czy też może z zawinienia pieszych. Pomijając jednak powyższe rozważania, które są możliwe po wnikliwej analizie, należy wskazać na obrażenia, które poniósł pieszy.
Zgodnie bowiem z treścią art. 177 § 1 Kodeksu karnego „kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.
Mając natomiast na uwadze art. 157 § 1, „kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Mamy tu przykład tzw. średniego uszczerbku na zdrowiu, co oznacza takie naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, który trwa powyżej 7 dni, ale nie mieści się w kategorii ciężkiego uszczerbku.
Aby przypisać winę, ponownie należy określić, czy sprawca naruszył reguły ostrożności. Zgodnie z wyrokiem SN z 1.12.2000 r. (sygn. akt IV KKN 509/98):
„Spowodowanie przez sprawcę skutku jako element strony przedmiotowej czynu zabronionego musi być następstwem naruszenia zasad ostrożności. Nie każde jednak naruszenie reguł ostrożności pozwala na przypisanie sprawcy tego naruszenia popełnienia przezeń czynu zabronionego, a zwłaszcza spowodowanie określonego w ustawie skutku. W takich wypadkach pomocne są kryteria koncepcji obiektywnego przypisania, która stanowi ważną kategorię, służącą do ustalenia i uzasadnienia (a jednocześnie racjonalnego ograniczenia) zakresu odpowiedzialności karnej sprawcy. Samo ustalenie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a skutkiem przestępnym nie jest wystarczającym warunkiem obiektywnego przypisania tego skutku danemu sprawcy. Nauka o obiektywnym przypisaniu posługuje się różnymi, teleologicznie ujętymi regułami przypisania skutku, spośród których najważniejszą rolę odgrywa reguła urzeczywistnienia stworzonego przez sprawcę niedozwolonego niebezpieczeństwa. W myśl tej reguły – kauzalne spowodowanie skutku może być tylko wtedy przypisane sprawcy, jeżeli urzeczywistniało się w nim niebezpieczeństwo, któremu zapobiec miało zachowanie naruszonego obowiązku ostrożności”.
Zgodnie więc z uzasadnieniem rządowego projektu Kodeksu karnego „rezygnację z karalności wypadków drogowych, które powodują skutki w zakresie zdrowia określone w art. 157 § 2 (trwające do 7 dni), dyktuje ich masowość oraz dostępność innych form rozwiązania konfliktu społecznego bez uruchamiania sankcji za występek, zwłaszcza wobec powszechnego obowiązku ubezpieczeń komunikacyjnych, możliwości dochodzenia roszczeń na drodze cywilnej oraz ich karalność jako wykroczeń. Tej idei przewodniej odpowiada też propozycja uruchamiania ścigania karnego lekkiego wypadku na wniosek pokrzywdzonego, jeżeli jest nim wyłącznie osoba najbliższa sprawcy (art. 157 § 3)” (rozdział XXI, pkt 3).
Z uwagi na to spowodowanie lżejszego uszczerbku na zdrowiu nie będzie stanowić realizacji znamion czynu zabronionego, lecz może być oceniane wyłącznie na gruncie Kodeksu wykroczeń. Skutkowy charakter przestępstwa oznacza, że konieczne jest ustalenie związku przyczynowego pomiędzy stwierdzonym naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu a zaistniałym wypadkiem (zob. wyr. SN z 4.11.1998 r., sygn. akt V KKN 303/97).
Z uwagi na powyższe, jak Pan widzi, wszystko zależy od tego, jaki uszczerbek na zdrowiu doznał pieszy, gdyż to zależy od kwalifikacji prawnej czynu.
Jeżeli chodzi o przedstawienie zarzutu, to dokonuje tego organ ścigania – jeżeli wkradł się błąd, to powinien Pan zwrócić na to uwagę.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
