• Data: 2024-10-09 Autor: Katarzyna Bereda
Zakupiłem na portalu OLX nowy komputer za 2700 zł, sprzedawca nie godził się na wysłanie za pobraniem, więc po rozmowie przelałem umówioną kwotę na jego konto. Miał wysłać sprzęt zaraz po tym, jak pieniądze wpłyną na jego konto. Niestety przesyłka do mnie nie dotarła. Znam tylko konto bankowe, nr telefonu, który teraz jest głuchy, oraz imię i nazwisko, które niekoniecznie są prawdziwe. Byłem dziś na komendzie i kazali mi poczekać jeszcze kilka dni, ponieważ nie minęło jeszcze odpowiednio dużo czasu, by mówić o popełnieniu przestępstwa, i kazano mi zgłosić się początkiem następnego tygodnia. Co w takiej sytuacji mogę zrobić? Wiem, że to oszustwo.
Nie ma określonego odpowiedniego czasu na wypełnienie znamion przestępstwa oszustwa – jeżeli nie otrzymał Pan towaru, wpłacił pieniądze, a kontakt ze sprzedającym się urwał, to zapewne doszło do przestępstwa oszustwa i powinien Pan w każdej chwili zgłosić zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – wysyłając je najlepiej do najbliższej prokuratury rejonowej.
Zgodnie bowiem z treścią art. 286 § 1 Kodeksu karnego „kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Do znamion przestępstwa z art. 286 § 1 należą trzy oszukańcze sposoby jego popełnienia: wprowadzenie innej osoby w błąd, wyzyskanie błędu, wyzyskanie niezdolności innej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Pierwszy i drugi opiera się na błędzie pokrzywdzonego, którego wyobrażenie o rzeczywistości nie odpowiada faktom w zakresie istotnym dla podjęcia decyzji o określonym rozporządzeniu mieniem (wyrok SN z 2.12.2002 r., sygn. akt IV KKN 135/00).
Sprawca albo błąd ten wywołuje, przedstawiając pokrzywdzonemu fałszywy obraz rzeczywistości, albo wykorzystuje fakt, że pokrzywdzony z innego powodu jest już w błędzie. Trzeci sposób popełnienia oszustwa wiąże się ze szczególnymi cechami osoby dokonującej rozporządzenia mieniem. Jej niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania może mieć charakter zarówno trwały (gdy przyczyną jest np. niedojrzałość), jak i przejściowy (gdy przyczyną jest np. stan odurzenia) (zob. np. wyrok SA we Wrocławiu z 18.12.2015 r., sygn. akt II AKa 307/15).
Cechą charakterystyczną oszustwa jest dobrowolność decyzji pokrzywdzonego o rozporządzeniu mieniem, której towarzyszy jednak brak świadomości co do rzeczywistych skutków tego rozporządzenia, w odróżnieniu od wymuszenia rozbójniczego, w którym pokrzywdzony ma świadomość skutków rozporządzenia, ale nie dokonuje go dobrowolnie (post. SN z 25.5.2006 r., sygn. akt IV KK 403/05). Decyzja o rozporządzeniu mieniem przez pokrzywdzonego oszustwem jest zatem również wadliwa, dlatego komentowany przepis chroni jednocześnie pewną sferę wolności (A. N. Preibisz, Przedmiot…, s. 34–35).
Z uwagi na powyższe, jeżeli zachowanie sprawcy spełnia powyższe zmaniona, jak najbardziej może złożyć Pan zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i skierować je do prokuratury. W zawiadomieniu powinna powołać materiał dowodowy uzasadniający Pana wniosek – a więc wydruki wiadomości, przelew itp., które potwierdzą działanie, a także inne zapiski lub dowody mogące wskazać na winę i lokalizację sprawcy. W ramach niniejszego postępowania również może Pan dochodzić naprawienia powstałej szkody, a więc zwrotu pobranych płatności.
Zakup telefonu – sprzedawca zniknął
Anna kupiła nowego smartfona na OLX za 1200 zł. Sprzedawca nalegał na szybki przelew, więc Anna przelała pieniądze tego samego dnia. Kilka dni później, gdy telefon nie dotarł, sprzedawca przestał odpowiadać na wiadomości, a jego numer telefonu stał się niedostępny. Anna zgłosiła sprawę na policję i dostarczyła wszystkie dowody, takie jak przelewy oraz zrzuty ekranu z rozmów. Dzięki temu policja mogła rozpocząć śledztwo.
Sprzęt elektroniczny – fałszywe ogłoszenie
Paweł natrafił na ofertę laptopa na OLX w wyjątkowo niskiej cenie – 1500 zł. Sprzedający od razu wykluczył możliwość odbioru osobistego i płatności za pobraniem, proponując jedynie przelew. Paweł przelał pieniądze, ale nigdy nie otrzymał laptopa. Po kilku dniach kontakt ze sprzedawcą się urwał. Zgłosił sprawę na policję, podając dane konta bankowego oszusta. W efekcie rozpoczęto dochodzenie, a Paweł mógł liczyć na odzyskanie części pieniędzy.
Oszustwo na odzież markową
Ewa kupiła na OLX markową kurtkę za 800 zł. Sprzedawca zapewniał, że to nowy, oryginalny produkt. Po otrzymaniu paczki okazało się, że kurtka jest podróbką. Sprzedawca nie chciał jej zwrócić pieniędzy ani przyjąć zwrotu. Ewa zgłosiła oszustwo do prokuratury, przedstawiając zdjęcia kurtki, konwersacje z oszustem oraz dowód zakupu, co umożliwiło wszczęcie śledztwa.
Oszustwa na portalach takich jak OLX stają się coraz bardziej powszechne, jednak pokrzywdzeni mają możliwość obrony swoich praw. Kluczowe jest szybkie zgłoszenie sprawy na policję lub do prokuratury oraz dostarczenie wszelkich dowodów, takich jak potwierdzenia przelewów czy zapisy korespondencji. Działając zdecydowanie, można zwiększyć szansę na odzyskanie utraconych pieniędzy i postawienie oszusta przed wymiarem sprawiedliwości.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism procesowych, by skutecznie dochodzić swoich praw w sprawach związanych z oszustwami internetowymi. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2002 r., sygn. akt IV KKN 135/00
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. akt II AKa 307/15
4. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2006 r., sygn. akt IV KK 403/05
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
