• Data: 2024-09-04 Autor: Katarzyna Bereda
Mój 13-letni syn należał do jednej z grup na portalu społecznościowym, gdzie rzekomo obraził jednego z nauczycieli. Problem polega na tym, że nie zostały nam przedstawione dowody jego wpisu, a całą grupę usunięto. Na naszą prośbę o stenogram dyrekcja rozkłada ręce i twierdzi, że sprawą zajmuje się policja. W międzyczasie syn został kilkukrotnie przesłuchany bez naszej wiedzy. Uważamy, że to nie w porządku. Czy przysługuje nam, rodzicom dziecka nieletniego, prawo wglądu do dowodów? Czy są podstawy do złożenia skargi na nauczyciela, że przesłuchiwano nasze dziecko bez naszego udziału? Co powinniśmy zrobić?
Państwa syn jest nieletni i sprawa zostanie skierowana do sądu rodzinnego, jednak jako strona postępowania – opiekunowie prawni nieletniego – mogą Państwo zapoznać się z aktami postępowania, a akta takie zostaną Państwu udostępnione.
W zależności jednak, na jakim etapie jest postępowanie, powinni Państwo złożyć wniosek o wgląd do akt sprawy – albo do prokuratora prowadzącego postępowanie, albo do sądu, jeżeli sprawa już tam trafiła. Po wydaniu zgody na wgląd mogą Państwo zapoznać się z aktami, a także wykonać fotokopie. Jeżeli w aktach faktycznie nie będzie żadnych zrzutów ekranu, to kluczowe mogą w sprawie być zeznania świadków, którzy ewentualnie albo potwierdzą, albo zaprzeczą opisanym okolicznościom.
Proszę jednak mieć na uwadze regułę domniemania niewinności. Zgodnie z treścią art. 5 § 2 Kodeksu postępowania karnego (K.p.k.): „Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego”. Artykuł 5 reguluje dwie niezmiernie ważne i powiązane ze sobą zasady postępowania karnego – zasadę domniemania niewinności i zasadę in dubio pro reo (tł. wątpliwości co do oskarżonego). Meritum domniemania niewinności, jako jednego z elementów rzetelnego procesu karnego, sprowadza się do tego, że oskarżony jest w procesie karnym niewinny, a wina musi mu być udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem karnym, przy czym związana ściśle z domniemaniem niewinności zasada in dubio pro reo w art. 5 § 2 nakazuje rozstrzygnąć niedające się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Oznacza to, ni mniej, ni więcej, że udowodnienie winy oskarżonemu musi być całkowite, pewne i wolne od wątpliwości (zob. wyrok SN z 24.02.1999 r., V KKN 362/97, OSProk. i Pr. 1999, Nr 7-8, poz. 11; szerzej na temat historii oraz istoty zasady in dubio pro reo M. Lipczyńska, Znaczenie i funkcje, s. 552 i n.).
Zastrzec należy, że domniemanie niewinności nie wymaga dowodzenia; to obalenie tego domniemania wymaga dowodów. Zatem to nie oskarżony (podejrzany) musi udowodnić swoją niewinność, lecz oskarżyciel udowodnić winę oskarżonego. Dlatego jeżeli nie będzie żadnych dowodów wskazujących na popełnienia powyższych czynów, proponuję złożyć do akt postępowania pismo z Państwa aktualnym stanowiskiem w zakresie umorzenia postępowania i wskazania braku materiału dowodowego.
Idąc dalej, podnoszę, iż zgodnie z art. 19 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich: „Przy wysłuchaniu nieletniego należy dążyć do zapewnienia mu pełnej swobody wypowiadania się. Wysłuchanie nieletniego powinno odbywać się w warunkach zbliżonych do naturalnych, w miarę potrzeby w miejscu zamieszkania nieletniego, przy czym unikać należy wielokrotnego wysłuchiwania nieletniego co do tych samych okoliczności lub okoliczności ustalonych już innymi dowodami i niebudzących wątpliwości”.
To, czy Państwa obecność była konieczna, gdy o zdarzenie pytano syna, zależy od etapu sprawy i nie ma tu znaczenia osoba nauczyciela. Powinniście Państwo być powiadomieni przez policję, o ile Państwa obecność była wymagana i było to przesłuchanie. Dlatego też proponuję rozpocząć postępowanie od zapoznania się z aktami sprawy, wtedy będzie można zdecydować, jakie kroki dalej podjąć i czy faktycznie w aktach nie ma żadnych dowodów.
Proszę udać się na komisariat policji, który prowadzi sprawę (zazwyczaj jest to komisariat miejscowo właściwy) – tam otrzyma Pan sygnaturę sprawy i wszelkie informacje. Proszę nie czekać, aż policja wyśle do Państwa pismo, tylko proszę działać.
Matka 14-letniego Karola została poinformowana przez szkołę, że jej syn został oskarżony o obrażanie nauczyciela w zamkniętej grupie na portalu społecznościowym. Pomimo licznych próśb, nie przedstawiono jej żadnych dowodów, a sama grupa została usunięta z portalu. Kilka dni później Karol powiedział jej, że był przesłuchiwany przez policję w szkole, bez jej wiedzy i obecności. Matka czuje się bezsilna i nie wie, jakie kroki podjąć, by dowiedzieć się więcej o sprawie i ochronić prawa swojego dziecka.
Pani Anna, mama 13-letniej Zuzi, dowiedziała się od córki, że była ona przesłuchiwana przez nauczyciela oraz policjanta na terenie szkoły w związku z rzekomym udziałem w internetowej dyskusji, która miała obrazić jednego z pedagogów. Zuzi nie pozwolono poinformować rodziców o przesłuchaniu, a szkoła odmawia udostępnienia szczegółów sprawy, zasłaniając się tajemnicą śledztwa. Pani Anna jest zaniepokojona brakiem transparentności i zastanawia się, czy przesłuchanie bez obecności rodzica było zgodne z prawem.
Rodzice 12-letniego Maćka otrzymali telefon od dyrektora szkoły, że ich syn jest podejrzany o zamieszczenie obraźliwego wpisu na temat nauczyciela w internetowej grupie klasowej. Następnego dnia Maciek został zabrany na rozmowę z policjantem w gabinecie dyrektora, podczas gdy rodzice nie zostali o tym poinformowani ani zaproszeni. Rodzice dowiedzieli się o przesłuchaniu dopiero od samego Maćka po powrocie do domu. Czują się zdezorientowani i zastanawiają się, czy mają prawo domagać się wglądu do dowodów oraz zgłosić skargę na sposób, w jaki przesłuchiwano ich syna.
Artykuł omawia prawa rodziców nieletnich w sytuacjach, gdy ich dziecko zostaje oskarżone o obrazę nauczyciela na portalu społecznościowym i przesłuchiwane bez ich wiedzy. Rodzice mają prawo do wglądu w akta sprawy i powinni być informowani o przesłuchaniach swoich dzieci, aby zapewnić im odpowiednią ochronę prawną. W przypadku braku dowodów lub nieprawidłowości w postępowaniu warto rozważyć złożenie skargi lub wniosku o umorzenie postępowania.
Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online, aby dowiedzieć się, jakie kroki podjąć w przypadku oskarżeń wobec nieletnich oraz jak skutecznie sporządzić pisma prawne w celu ochrony praw Twojego dziecka. Otrzymaj profesjonalne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 1999 r., V KKN 362/97
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
