Co grozi nieletniemu za drobną kradzież w sklepie?

Przywłaszczenie mienia o niewielkiej wartości

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Kodeksu karnego (K.k.) oraz Kodeksu wykroczeń (K.w.).

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż przywłaszczenie mienia o wartości około 15 zł (mniemam, że tyle maksymalnie mogły kosztować skarpetki i napój) stanowi wykroczenie, albowiem przestępstwo zaczyna się od kwoty 800 zł. W przedmiotowej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, albowiem czyn, który jest zarzucany Pani synowi, jest czynem karalnym w rozumieniu ww. ustawy. Zgodnie z art. 1 § 2 pkt 2 ppkt b – ilekroć w ustawie jest mowa o „czynie karalnym” – rozumie się przez to czyn zabroniony przez ustawę jako wykroczenie określone w art. 51, 62(1), 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 lub 143 Kodeksu wykroczeń.

Zobacz też: Wielokrotna kradzież w sklepie

Co grozi za kradzież do kwoty 800 zł?

Przywłaszczenie mienia do kwoty 800 zł usankcjonowane zostało w art. 119 K.w., zgodnie z tym przepisem:

Art. 119. K.w. [Kradzież lub przywłaszczenie]
§1. Kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo są karalne.
§3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 dopuścił się go na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego.
§4. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1, można orzec obowiązek zapłaty równowartości ukradzionego lub przywłaszczonego mienia, jeżeli szkoda nie została naprawiona.

Pani syn jest nieletni, a więc zagrożenie czynem z art. 119 K.w. nie obejmuje wskazanych powyżej kar, lecz wobec nieletnich sąd rodzinny może:

„1) udzielić upomnienia;

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego;

5) zastosować nadzór kuratora;

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;

8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;

9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;

11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.”

Przeczytaj też: Art. 119 par. 1 K.w. w charakterze świadka

Oskarżenie małoletniego o kradzież w sklepie

W pierwszej kolejności powinna Pani należycie zbadać zebrany w sprawie materiał dowodowy. Jako że do czynu karalnego miało dojść w sklepie spożywczym znanej sieci koniecznym jest dokładne przeanalizowanie zapisów z monitoringu przemysłowego. Pani syn jest stroną postępowania, co skutkuje prawem wglądu do akt sprawy, a zatem ma Pani pełne prawo zapoznać się z treścią nagrania z monitoringu przemysłowego.

Gdyby takie nagranie nie znajdowało się w aktach sprawy, strony, pokrzywdzony, obrońcy i pełnomocnicy mogą zgłaszać wnioski dowodowe.

W postępowaniu opiekuńczo-wychowawczym stosuje się art. 36 § 1. Innymi słowy, w postępowaniu wyjaśniającym nieletni może mieć obrońcę. Jeżeli interesy nieletniego i jego rodziców lub opiekuna pozostają w sprzeczności, a nieletni nie ma obrońcy, prezes sądu wyznacza obrońcę z urzędu.

W opisanej przez Panią sytuacji nie zachodzi sprzeczność interesów między Panią a synem. Zatem synowi nie zostanie przydzielona obrona z urzędu. Zatem Pani syn może skorzystać z pomocy obrońcy, ale nie musi.

Przy wysłuchaniu nieletniego należy dążyć do zapewnienia mu pełnej swobody wypowiadania się. Wysłuchanie nieletniego powinno odbywać się w warunkach zbliżonych do naturalnych, w miarę potrzeby w miejscu zamieszkania nieletniego, przy czym unikać należy wielokrotnego wysłuchiwania nieletniego co do tych samych okoliczności lub okoliczności ustalonych już innymi dowodami i niebudzących wątpliwości. Rodziców lub opiekuna zawiadamia się o wszczęciu postępowania w sprawie nieletniego, a o ukończeniu postępowania – jeżeli orzeczenie kończące postępowanie nie było im doręczone.

W celu ustalenia danych dotyczących nieletniego i jego środowiska, a w szczególności dotyczących zachowania się i warunków wychowawczych nieletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki nieletniego i sposobu spędzania czasu wolnego, jego kontaktów środowiskowych, stosunku do niego rodziców lub opiekunów, podejmowanych oddziaływań wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w środowisku uzależnień nieletniego, sędzia rodzinny zleca przeprowadzenie wywiadu środowiskowego kuratorowi sądowemu.

W mojej ocenie, teraz należałoby się skupić nad obroną syna. Jak już wskazałem, konieczne jest sprawdzenie, czy akta prowadzonego postępowania wyjaśniającego zawierają nagranie z monitoringu przemysłowego. Jeśli takie nagranie nie znajdowało się w aktach sprawy, zasadnym jest złożenie wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z nagrania na okoliczność zachowania Pani syna, ewentualnego przywłaszczenia mienia, a także okoliczności, w jakich do tego przywłaszczenia miało dojść. Ponadto zasadnym jest zapoznanie się z treścią przesłuchania ochroniarzy, którzy, jak mniemam, zatrzymali syna pod zarzutem przywłaszczenia mienia. Konieczne jest nadto ustalenie, czy policja zamierza jeszcze przesłuchać inne osoby w sprawie.

W mojej ocenie sprawa jego do wygrania (całkowite uniewinnienie syna), o ile z nagrania monitoringu będzie wynikało, że syn nie rozglądał się nerwowo po sklepie, co może świadczyć np. o chęci nieujawnienia mienia. W najgorszym wypadku sprawa powinna się zakończyć upomnieniem. Proszę także na termin rozprawy sądowej przygotować zaświadczenia z wszystkich organizacji pozaszkolnych, w których syn się udziela, a także świadectwa szkolne.

Zobacz również: Mój syn ma sprawę o demoralizację

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.