Leczenie psychiatryczne zamiast aresztu
Autor: Marek Gola
Syn został umieszczony w zakładzie psychiatrycznym na leczenie z powodu znęcania się nad rodzicami i grożenia nożem. Później jednak odbudowaliśmy z synem relację i chcieliśmy tylko leczenia dla niego. Niestety kilka miesięcy temu pod wpływem alkoholu zrobił rozbój na mieście. Trafiał później na zmianę do aresztu i do szpitala. Teraz przebywa na ciężkim oddziale z bardzo chorymi ludźmi, jest załamany. Boimy się, że znów trafi do aresztu. Czy możemy zmienić mu oddział na inny? Czy możliwe jest na stałe leczenie psychiatryczne zamiast aresztu, ale w innym szpitalu?
Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu karnego zwanego dalej K.k. oraz przepisy Kodeksu postępowania karnego zwanego dalej K.p.k.
Wyjaśnienie podstawy leczenia psychiatrycznego
W pierwszej kolejności należałoby rozważyć udzielenie pełnomocnictwa radcy prawnemu lub adwokatowi, który Pani syna miałby reprezentować w sprawie. Pierwszym krokiem winno być bowiem ustalenie, na jakiej podstawie (wyrok, opinia itd.) syn został umieszczony w zakładzie psychiatrycznym (niejako zamiast aresztu).
Jak mogę jedynie domniemywać, wobec syna orzeczono środek zabezpieczający w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym (art. 93a § 1 pkt 4 K.k.). Zgodnie z tym artykułem sąd może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym Kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4, można orzec jedynie, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości.
Zakończenie leczenie – uchylenie środka zabezpieczającego
Istotne dla Pani znaczenie ma § 2 tego przepisu, który stanowi, że sąd uchyla środek zabezpieczający, gdy dalsze jego stosowanie nie jest już konieczne. W przepisach art. 93b wskazano trzy podstawowe zasady stosowania środków zabezpieczających – zasadę konieczności, proporcjonalności i subsydiarności. Do istoty zasady konieczności należy również obowiązek uchylenia środka zabezpieczającego, gdy upada przesłanka jego stosowania (czyli dalsze jego stosowanie nie jest już konieczne – § 2). W kwestii zasady konieczności na gruncie art. 93b, por. postanowienie SN z 11.04.2018 r., sygn. akt II KK 416/17. Z klauzulą konieczności ustawa wiąże wymóg stwierdzenia przez sąd okoliczności, że inne (niż te z art. 93a) środki prawne przewidziane w Kodeksie karnym lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające (zasada subsydiarności).
Mając na uwadze powyższe, syn może wystąpić do sądu z wnioskiem o uchylenie środka, względnie jego zamianę na inny, np. leczenie ambulatoryjne. Jak pokazuje moja praktyka, taka możliwość występuje, ale syn musiałby zacząć terapię na wolności, przyjmować leki, stosować się do zaleceń.
Przykłady
Problemy z agresją i leczenie psychiatryczne
Marek trafił do szpitala psychiatrycznego po agresywnych zachowaniach wobec rodziny. Po kilku miesiącach terapii zaczęli odbudowywać relacje z bliskimi. Niestety, po incydencie związanym z alkoholem, znowu znalazł się w areszcie, a jego leczenie zostało przerwane. Rodzina obawia się o jego przyszłość, martwiąc się, że kolejne incydenty mogą prowadzić do powtórzenia sytuacji.
Ciągłe zmiany oddziałów
Piotr, który od lat zmagał się z problemami zdrowotnymi i agresją, najpierw trafił na oddział psychiatryczny. Po kilku incydentach związanych z przemocą trafił jednak do aresztu, co pogłębiło jego problemy. W obecnej sytuacji jego rodzina stara się o zmianę na bardziej odpowiedni oddział psychiatryczny, aby uniknąć dalszego pogarszania się jego stanu zdrowia.
Leczenie zamiast aresztu
Tomasz po kilku agresywnych incydentach trafił do zakładu psychiatrycznego na leczenie. W międzyczasie, po powrocie do normalnego życia, jego rodzina miała nadzieję, że leczenie ambulatoryjne pozwoli mu na samodzielne funkcjonowanie. Niestety, po kolejnym kryzysie zdrowotnym, Tomasz znalazł się w sytuacji, w której jego leczenie zostało przerwane, a rodzinie pozostaje walka o zmianę decyzji sądowych.
Podsumowanie
Leczenie psychiatryczne zamiast aresztu to temat, który coraz częściej pojawia się w kontekście osób z problemami zdrowotnymi, które popełniły przestępstwa. W wielu przypadkach, zamiast karania, warto rozważyć zastosowanie terapii, która może przyczynić się do poprawy stanu psychicznego i społecznego takich osób. Istnieje możliwość zmiany środka zabezpieczającego, jakim jest pobyt w szpitalu psychiatrycznym, na inne formy leczenia, w tym ambulatoryjne. Ważne jest jednak, aby pacjent wykazywał chęć współpracy i przestrzegał zaleceń, co pozwala na skuteczniejszą rehabilitację i zmniejszenie ryzyka ponownego popełnienia przestępstwa.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online, które pomogą Państwu w rozwiązaniu kwestii związanych z leczeniem psychiatrycznym zamiast aresztu oraz innymi zagadnieniami prawnymi. Nasza pomoc obejmuje analizę sytuacji, przygotowanie niezbędnych wniosków oraz reprezentację przed sądami i instytucjami. Dzięki elastycznej formie konsultacji online, możecie Państwo uzyskać pomoc w dogodnym dla siebie czasie, bez konieczności wychodzenia z domu. Zapewniamy dyskrecję, rzetelność oraz indywidualne podejście do każdej sprawy.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt II KK 416/17
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Telefon i laptop zatrzymane przez żandarmerię, co zrobić, by je odzyskać?
» Co zrobić, gdy dziecko zostaje niesłusznie oskarżone o rozpowszechnianie nielegalnych treści?
» Wyłudzenie zaliczki przy zakupie auta, jak odzyskać pieniądze?
» Czy można uniknąć zapłaty zadośćuczynienia po wyjściu z więzienia?
» Wyrok skazujący a praca w szpitalu, czy można stracić pracę?
