• Data: 2024-11-08 Autor: Artur Drobiazgiewicz
Jak działa zatarcie wyroku w polskim prawie, gdy skazany ma 3 wyroki o łącznej długości przekraczającej 5 lat? Czy zatarcie wyroku dotyczy każdego z nich z osobna? Czy wyroki są łączone w jedno do zatarcia? Jak można się dowiedzieć, kiedy wyrok zostanie zatarty? Czy zatarcie wyroku i przedawnienie to to samo? Do wglądu dotycząca mojej osoby informacja z Krajowego Rejestru Karnego, która zawiera wykaz karalności.
Problematykę zatarcia skazania reguluje Kodeks karny (K.k.) w rozdziale XII. Zgodnie z zamieszczonymi w nim przepisami zatarcie skazania polega na tym, że skazanie uznaje się za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Zatarcie skazania następuje z mocy prawa wraz z upływem określonych w ustawie terminów. Okres czasu niezbędny do zatarcia skazania uzależniony jest od rodzaju kary wymierzonej sprawcy.
W przypadku skazania na karę pozbawienia wolności wymienioną w art. 32 pkt 3 lub karę 25 lat pozbawienia wolności – zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
Kara pozbawienia wolności z art. 32 pkt 3 K.k. to kara, która trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat.
Odnosząc powyższe do zadanego pytania – wobec skazanego na karę pozbawienia wolności zatarcie skazania nastąpiłoby po upływie 10 lat od wykonania lub darowania kary.
Art. 108 K.k. zawiera odpowiedź na pytanie, co w sytuacji, gdy mamy do czynienia z kilkoma wyrokami skazującymi. Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej niepozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
Przepis ten wprowadza zasadę jednoczesności zatarcia skazania, co oznacza, że upływ okresu potrzebnego dla zatarcia skazania nie może być liczony odrębnie dla poszczególnych wyroków. 10-letni okres zatarcia skazania zacznie zatem swój bieg od daty wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania ostatniej z kar. Po upływie okresu zatarcia skazania, zatarcie nastąpi w stosunku do wszystkich trzech wyroków.
Najprawdopodobniej ww. przepis znajdzie zastosowanie w Pana przypadku, ale aby mieć pewność, konieczne byłoby przeanalizowanie wszystkich trzech wyroków i ustalenie, kiedy one zapadły, jakie orzeczono kary i czy zostały one wykonane. Zatem ustalenie, kiedy nastąpi zatarcie skazania, wymaga analizy zapadłych w poszczególnych sprawach prawomocnych wyroków.
Z dokumentu pozyskanego z Krajowego Rejestru Karnego wynika, że wyroki skazujące zapadały w 2015, 2017 i 2018 r. Pozwala to przyjąć, że zatarcie skazania nastąpi na zasadach określonych w art. 108 K.k., bowiem sprawca popełnił trzy przestępstwa, za które wymierzono mu prawomocnie kary pozbawienia wolności, a jednocześnie pomiędzy poszczególnymi wyrokami skazującymi nie upłynął termin wymagany do zatarcia skazania. W takim przypadku zatarcie skazania nastąpi łącznie dla wszystkich trzech skazań, a okres zatarcia skazania rozpocznie swój bieg po wykonaniu ostatniej z kar.
Warto również dodać, że jeżeli orzeczono środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania. Zatarcie skazania nie może nastąpić również przed wykonaniem środka zabezpieczającego.
Co do tych dwóch terminów „zatarcia skazania” i „przedawnienia wykonania kary” – to nie to samo, to całkowicie odmienne zagadnienia. Zatarcie skazania polega na tym, że jeśli dana osoba została skazana i odbyła karę, to po upływie określonej liczby lat traktujemy ją w świetle prawa jako niekaraną. Przedawnienie wykonania kary polega natomiast na tym, że po upływie określonej liczby lat po wydaniu prawomocnego wyroku nie można już wykonać orzeczonej w tym wyroku kary. Czyli jeśli ktoś został skazany w dniu 1.01.2023 r. na karę roku pozbawienia wolności i wyrok w tym dniu stał się prawomocny, a dana osoba nie stawiła się w zakładzie karnym i unikała wykonania tej kary, to po upływie 15 lat, tj. 1.01.2038 r., nie będzie już można wobec tej osoby wykonać kary pozbawienia wolności (art. 103 K.k.).
Możliwie jest również ubieganie się o wcześniejsze zatarcie skazania w oparciu o art. 107 § 2 K.k. zgodnie z którym: „Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.”.
Trzy wyroki w różnych latach
Pan Jan został skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności w 2015 roku, kolejną karę 1 roku w 2017 roku, a w 2018 roku na 6 miesięcy. Każdy z wyroków był za różne przestępstwa popełnione w odrębnych sprawach, dlatego zgodnie z przepisami o zatarciu skazania, bieg terminu 10-letniego liczy się od momentu wykonania ostatniej z kar. Oznacza to, że jego skazania zostaną zatarte dopiero po upływie 10 lat od zakończenia kary z 2018 roku, czyli w 2028 roku.
Jednoczesne zatarcie skazania
Pani Katarzyna otrzymała trzy wyroki: w 2013 roku na 3 lata pozbawienia wolności, w 2016 roku na 1 rok pozbawienia wolności oraz w 2018 roku na 6 miesięcy pozbawienia wolności. Ponieważ zatarcie skazania wymaga jednoczesnego zatarcia wszystkich wyroków, termin zatarcia biegnie od zakończenia ostatniej kary. W tym przypadku, zatarcie skazania wszystkich wyroków nastąpi dopiero w 2028 roku, 10 lat po zakończeniu kary z 2018 roku.
Wcześniejsze zatarcie na wniosek skazanego
Pan Marek, po odbyciu trzech kar pozbawienia wolności, wystąpił do sądu z wnioskiem o wcześniejsze zatarcie skazania. Łączny wymiar kar nie przekroczył 3 lat, a Marek od 5 lat przestrzegał porządku prawnego. Sąd uznał jego wniosek, co pozwoliło na wcześniejsze zatarcie skazań po upływie 5 lat od wykonania ostatniej kary.
Zatarcie skazania to proces prawny, w wyniku którego po upływie określonego czasu skazanie zostaje uznane za niebyłe, a wpisy o karalności usuwane z rejestru. Przy kilku wyrokach pozbawienia wolności termin zatarcia biegnie od zakończenia lub darowania ostatniej kary. Istnieje także możliwość wcześniejszego zatarcia na wniosek skazanego, pod warunkiem przestrzegania porządku prawnego. Aby ustalić, kiedy zatarcie nastąpi, warto dokładnie przeanalizować wszystkie wyroki i ich wykonanie.
Aby uzyskać indywidualną poradę prawną lub przygotować odpowiednie pismo, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
