• Data: 2024-02-28 Autor: Iwona Lewandowska
W obliczu współczesnych wyzwań prawnych i społecznych, kwestia odpowiedzialności za obcowanie płciowe z nastolatkami staje się coraz bardziej złożona. Problem ten jest trudny zarówno w kontekście prawnym, jak i osobistych doświadczeń. Zwrócił się do nas 19-letni Krystian, którego 15-letnia dziewczyna jest w ciąży. Za pół roku skończy 16 lat. Nasz klient zastanawia się, czy grozi mu coś jako ojcu dziecka. Czy mogą wziąć ślub?
Zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu karnego „odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat”. Pan Krystian wskazał, że ma 19 lat, a więc jest osobą pełnoletnią i może ponosić odpowiedzialność na gruncie przepisów Kodeksu karnego. W art. 200 § 1 K.k. wskazane jest, że „kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej, lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12”.
Powyższe oznacza, że co do zasady nie jest przestępstwem obcowanie płciowe z osobą, która już ukończyła 15 lat, przy założeniu, że współżycie odbywa się za jej świadomie wyrażoną zgodą, co przyjmuję, że miało miejsce w Państwa przypadku. Domniemywa się, że granica ukończenia 15 lat pozwala uznać, że dana osoba osiągnęła już taki poziom rozwoju psychofizycznego i socjalizacji społecznej, że może zostać uznana za osobę zdolną do powzięcia świadomej i dobrowolnej decyzji dotyczącej swojego życia seksualnego.
Skoro w trakcie współżycia i zajścia w ciążę dziewczyna miała ukończone 15 lat i współżycie odbywało się za jej świadomie wyrażoną zgodą, to nie widzę tutaj przesłanek do poniesienia odpowiedzialności karnej, ponieważ miała już ukończone 15 lat, niezależnie od tego, że Pan był już pełnoletni.
Jeżeli chodzi o możliwość wzięcia ślubu, to zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „nie może zawrzeć małżeństwa osoba niemająca ukończonych lat 18”. Ten sam przepis zawiera wyjątek od tej zasady, wskazując, że z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat 16, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny.
W związku z powyższym nasz klient jako 19-latek oraz jego dziewczyna z chwilą ukończenia przez nią 16 roku życia mogą wziąć ślub pod warunkiem, że uprzednio wyrazi na to zgodę sąd opiekuńczy. W tym celu należy wystąpić z wnioskiem do sądu opiekuńczego (sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kobiety) o uzyskanie zezwolenia na małżeństwo mimo braku wymaganego wieku. Jako ważne powody uzasadniające złożenie wniosku powinna ona wskazać ciążę i plany na przyszłość związane z mającą powstać rodziną oraz chęć zapewnienia przyszłemu dziecku prawidłowych warunków wzrastania. Sąd indywidualnie ocenia każdy przypadek i na podstawie własnej oceny zezwala lub odmawia zezwolenia na zawarcie małżeństwa. Najczęściej w przypadku ciąży 15-latki sądy zezwalają na zawarcie małżeństwa po ukończeniu 16 lat.
Osobą, która jako jedyna może złożyć wniosek w przedmiocie udzielenia zezwolenia przez sąd na zawarcie małżeństwa, jest kobieta, która ukończyła 16 lat, ale nie ukończyła jeszcze 18 lat. Ewentualnie można złożyć wniosek jeszcze przed 16. urodzinami (wtedy sąd będzie rozpatrywał wyrażenie zgody po ukończeniu przez nią 16. roku życia).
Przypadek Anny i Jakuba
Anna miała 15 lat, gdy nawiązała relację z 18-letnim Jakubem. Ich związek był oparty na wzajemnym szacunku, a Anna ukończyła 15 lat przed rozpoczęciem ich intymnych relacji. W świetle polskiego prawa Jakub nie naruszył przepisów Kodeksu karnego dotyczących obcowania płciowego z osobą małoletnią, ponieważ Anna przekroczyła ustawowy próg wiekowy, pozwalający jej na podejmowanie świadomych decyzji seksualnych.
Historia Magdy i Tomka
Magda, będąc w ciąży w wieku 17 lat, chciała zawrzeć małżeństwo z 22-letnim Tomkiem, ojcem dziecka. Pomimo że polskie prawo zasadniczo zabrania małżeństw osób poniżej 18 roku życia, Magda mogła wystąpić do sądu opiekuńczego o zezwolenie na ślub. Sąd, biorąc pod uwagę ich sytuację życiową i dobro przyszłej rodziny, zgodził się na zawarcie małżeństwa przed osiągnięciem przez Magdę pełnoletności.
Sprawa Kasi i Michała
Kasia miała 16 lat, kiedy jej związek z 20-letnim Michałem stał się intymny. Rodzice Kasi, dowiedziawszy się o ich relacji, rozważali podjęcie kroków prawnych przeciwko Michałowi. Jednak po konsultacji z prawnikiem zrozumieli, że ich związek nie narusza polskiego prawa dotyczącego wieku zgody, ponieważ Kasia miała więcej niż 15 lat.
Podsumowując, kwestia odpowiedzialności za obcowanie płciowe z nastolatkami oraz możliwość zawarcia małżeństwa przez osoby niepełnoletnie w Polsce jest regulowana precyzyjnymi przepisami prawnymi. Warto wiedzieć, kiedy wystąpi możliwość konsekwencji prawnych ojca dziecka nastolatki.
Potrzebujesz porady prawnej dotyczącej relacji z osobami niepełnoletnimi lub chcesz dowiedzieć się więcej o możliwości zawarcia małżeństwa w wyjątkowych okolicznościach? Skorzystaj z naszej oferty konsultacji. Opisz już teraz swój problem na formularzu umieszczonym poniżej.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
